To szlachetna i interesujące roślina, która od wieków jest obecna w naszym krajobrazie – jednym z najstarszych polskich drzew jest cis w Henrykowie Lubelskim liczący około 1300 lat. Edykt ochronny wydany przez króla Władysława Jagiełłę w roku 1423 obowiązuje do dziś, zakazuje on wycinania cisów rosnących w naturze. Widać, że już wtedy władcy doceniali giętkość i elastyczność jego drewna znakomicie nadającego się do wyrobu tak łuków jak i eleganckich mebli.
Cis i jego rodzaje
Cis pospolity to nieduże, wolno rosnące drzewo w wieku 30 lat może osiągnąć wzrost dopiero 3- 4 m. W naszych ogrodach częściej spotykamy cisa pośredniego. Jest to mieszaniec pospolitego i japońskiego – jego pokrój jest bardziej kolumnowy i krzewiasty.
Są również cisy odmian rozłożystych i płożących. Najczęściej uprawiany cis pośredni ma tę przewagę nad innymi odmianami, iż jego mrozoodporność jest większa i ma mniejsze wymagania, co do wilgotności gleby. Wszystkie cisy to rośliny dwupienne, więc charakterystyczne dla niego czerwone, podłużne owoce zawiązują się tylko na egzemplarzach żeńskich. Warto posiadać więc w ogrodzie męski i żeński egzemplarz.
Radykalne cięcie cisa – czy warto
Cisy są roślinami, które mają tendencję do szerokiego rozkrzewiania się. Warto więc najpierw sprawdzić cały jej pokrój i zobaczyć, ile jest w środku bocznych i słabych gałęzi, które należy usunąć. Dobrze znoszą nawet radykalne cięcia niemal do pnia. Można z nich także formować rzeźby roślinne.
Czego można o cisie nie wiedzieć
Oprócz czerwonej osnówki otaczającej nasiona, która jest jadalna i słodka, pożądana więc przy ptaki cała reszta rośliny jest trująca także dla człowieka. Należy więc zachować ostrożność przy kontakcie tej rośliny z dziećmi i zwierzętami. Wszystkie iglaki oprócz niego preferuję gleby kwaśną – on może również rosnąć na glebie o odczynie zasadowym.
Warto, aby była jednak dość żyzna. Cisy cenią także wysoką wilgotność powietrza i posadzenie przy wodzie na przykład jeziorku czy oczku wodnym. Źle znoszą skrajne warunki, wtedy, kiedy jest zbyt sucho lub zbyt wilgotno. Nie boją się natomiast przesadzania, nawet starsze egzemplarze, ze względu na niesłuchanie silny i rozbudowany system korzeniowy. Korzystna jest więc dla nich również uprawa pojemnikowa. Im odmiana ma ciemniejsze igły, tym lepiej znosi zacienienie, nawet bardzo głębokie. Odmiany o igłach złocistych zdecydowanie lepiej rosną w słońcu i dobrze się na nim wybarwiają.
Ze szkodników atakują je miseczniki i choroby grzybowe. Są jednak na tyle efektowną rośliną, że można je polecić, tak zwolennikom nasadzeń na żywopłoty jak i tym którzy nie lubią za bardzo roślin potrzebujących częstego formowania.